هيدروکينون

سلامت: مهمان ميزگرد ما مي‌گويند مصرف داروهاي حاوي هيدروکينون باعث افزايش لک و تيرگي پوستشان شده است. نظر شما چيست؟

ممکن است! هيدروکينون ترکيبي ضدلک و روشن‌کننده است و مصرف طولاني‌مدت اين ترکيب و رسوب آن در پوست باعث تغيير رنگ پوست برخي افراد مي‌شود و ته‌رنگ خاکستري- آبي ايجاد مي‌کند. اصطلاحا به اين تغيير رنگ «اکرونوز کاذب» مي‌گويند. اکرونوز نوعي بيماري متابوليک است که در آن کمبود نوعي آنزيم باعث تغيير رنگ خاکستري-آبي مي‌شود. اکرونوز کاذب رنگي شبيه به بيماري اکرونوز دارد و به همين دليل به آن اين لقب را داده‌اند.

سلامت: هيدروکينون عوارض زيادي دارد مثلا ممکن است باعث سوختگي پوست شود يا لک‌ها را تشديد کند اما هنوز هم درمان اصلي از بين بردن لک و روشن کردن پوست است. چرا؟

هرازگاهي نکته‌هايي منفي در مورد هيدروکينون گفته مي‌شود. حتي براي مدتي استفاده از آن ممنوع شد ولي به دليل کم بودن عوارض آن در مقايسه با فوايد درماني‌اش مجددا تجويز آن را آزاد اعلام کردند. به هر حال هيدروکينون دارويي موثر در از بين بردن لک است و طبق نظر پزشک بايد مصرف شود ولي هرگز براي روشن‌ کردن پوست نبايد از آن استفاده کرد. اگر قرار باشد هيدروکينون مدت طولاني مصرف شود، بايد بين دوره‌هاي مصرف آن وقفه انداخت. هيدروکينون پوست را فوق‌العاده تحريک مي‌کند و حتما بايد آن را شب و در زماني که نور خورشيد وجود ندارد، استفاده کرد.

سلامت: اين خانم دچار عوارض مصرف اين ترکيب شده‌اند، راه حل چيست؟

بايد مصرف هيدروکينون را قطع کنند. با اين کار درصد زيادي از لک‌ها کمرنگ مي‌شوند. در صورتي که به‌تدريج لک‌ها کمرنگ نشد، مي‌توان از ليزر خاص استفاده کرد که باعث بهبود لک مي‌شود.

نگاه متخصص پوست

دکتر زهره تهرانچي

‌عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيدبهشتي

روش‌هاي روشن کردن پوست و محو لک‌ها

كرم‌هاي روشن‌كننده و ضدلك حاوي تركيب‌ هيدروكينون با غلظت‌هاي مختلف يا ساير ترکيب‌ها مثل ويتامينC هستند. مصرف مواردي كه غلظت هيدروكينون در آنها زير 4 درصد است بلامانع است اما مصرف غلظت‌هاي بالاتر باعث تشديد لك يا سوختگي پوست مي‌شود. كرم‌هاي روشن‌كننده استاندارد که در داروخانه‌ها به فروش مي‌رسند يا فاقد هيدروکينون هستند يا معمولا غلظت زير 4 درصد هيدروكينون دارند اما كرم‌هاي غيراستاندارد که در اينترنت يا ماهواره به فروش مي‌رسند، نه تنها ممكن است حاوي غلظت‌هاي بالاتر از 4 درصد هيدروكينون باشند بلکه گاهي حاوي تركيب‌هاي مضر ديگري هم هستند.

براي روشن كردن پوست يا از بين بردن لك، بايد مصرف برخي داروها از جمله داروهاي ضدبارداري را قطع و روش ديگري را جايگزين كرد. درضمن نبايد مصرف كرم ضدآفتاب را فراموش كرد و در عين حال از تابش مستقيم نور آفتاب دور ماند. تكرار دفعات مصرف ضدآفتاب نيز مهم است و هر 4-3 ساعت يكبار بايد تجديد شود.

قدم بعدي، استفاده از تركيب‌هاي روشن‌كننده و ضدلك است. اين تركيب‌ها بسيار متنوع‌اند و بهتر است تحت‌نظر پزشك برحسب نوع پوست و شرايط فردي استفاده شوند. گاهي در كنار كرم‌هاي موضعي، استفاده از لايه‌بردارها هم لازم است و باعث نفوذ بهتر تركيب‌ها به پوست مي‌شود اما پوست هنگام اين درمان به مراقبت بيشتري نياز دارد زيرا فردي كه مستعد لك صورت است، ممكن است در اثر پيلينگ يا لايه‌برداري هم دچار لك شود. ميكرودرم ابريژن و استفاده از ليزر مناسب هم خاصيت روشن‌كنندگي دارند. نكته‌اي كه بايد هميشه درنظر داشت اين است که احتمال عود لك وجود دارد و بايد مراقبت دائمي از پوست انجام شود.